Manifest

Waarom? Offline leven en ongedwongen online meedoen worden steeds moeilijker

Bij het digitaliseren van interacties en handelingen in de maatschappij worden “de app” en “je smart-phone” steeds meer centraal gesteld. Bijvoorbeeld bij afspraken maken, vergaderen, kaartlezen, een treinreis plannen en tickets kopen, maar ook bij bankieren, zorgverlening en officiële handelingen zoals identificatie voor een bankrekening.

Met de opkomst van deze digitale technologie komen alternatieve mogelijkheden om toegang te krijgen tot informatie, producten en diensten steeds vaker te vervallen. Voor mensen die geen smartphone willen of kunnen gebruiken zijn er steeds minder opties om mee te doen. Situaties van “Digidwang” nemen steeds extremere vormen aan:

• Bankrekening openen? Bij diverse banken ben je niet meer welkom zonder “slimme” telefoon en zijn diensten afhankelijk van een account van Google of Apple.
• Een auto huren bij MyWheels? Eerst moest je alleen een rijbewijs hebben, nu ook een “slimme” telefoon.
• Inloggen gaat meer en meer via tweefactor-authenticatie (2FA), waarbij stilzwijgend het gebruik van een “slimme” telefoon vanzelfsprekend wordt geacht; wie dat niet kan of wil staat voor een dichte deur.
• Het aflezen van de opbrengst van zonnepanelen, volumeregeling van een gehoorapparaat, aan- en uitdoen van een lamp – voor steeds meer dingen worden mensen geacht online te zijn en gebruik te willen maken van een ‘slimme’ telefoon.

Daarbij komt dat het internet wordt gedomineerd door commerciële en politieke belangen, en dat beïn­vloeding van het gedrag van het individu en het verkrijgen van per­soon­lijke gegevens steeds van­zelfsprekender wordt. Dit heeft nega­tieve gevolgen op het vlak van privacy, per­soonlijke rust en leven met aandacht, de mentale en fysieke ontwikkeling van kinderen, verhoudingen tus­sen burger en overheid.

Denk verder aan zaken als nep­nieuws, polarisatie, verbruik van energie en grond­stof­fen, de concentratie van macht in ongecontroleerde han­den en toenemende risico’s die deze con­centratie mee­brengt bij uitval of data­lekken. Serieuze afweging van voordelen tegen al deze nadelen vindt te weinig plaats. En ongedwongen online meedoen wordt steeds lastiger.

De vrijheid om offline te leven en de mogelijkheid om zelf greep te houden op je online leven zijn be­lang­rijke waarden voor álle mensen. Ze vormen een essen­tiële voor­waarde voor menselijke vrijheid.

Wat wil “Offline Moet Kunnen” bereiken?

Wij, een informele groep betrokken burgers, maken ons zorgen over het verdwijnen van deze vrijheid en willen deze trend doorbreken. We willen bereiken dat offline deelnemen aan het maatschappelijk leven en direct menselijk contact overal en altijd mogelijk blijven. Organisaties zouden telefonisch en per post bereikbaar moeten blijven, een afspraak bij dokter of tandarts moeten we kunnen maken zonder “slimme” telefoon en zonder gebruik van internet, en we willen overal kunnen betalen zonder achterlating van een digitaal spoor.

Daarnaast streven wij naar een open internet en (Open Source) apps en besturingssystemen die borg staan voor privacy, transparantie en keuzevrijheid. Zodat mensen die een smartphone, app of website gebruiken zekerheid hebben dat hun privédata niet (ongezien) wordt verzameld en aan de hoogste bieder wordt verkocht.

Wat gaan we doen?

1. Tips verzamelen en publiceren voor Offline en Ongedwongen Online leven

Wij bieden een verzamelpunt voor gedocumenteerde informatie over lopende acties en openstaande vragen en verzoeken in relatie tot Offline Moet Kunnen. Wanneer de hoeveelheid verzameld materiaal toereikend is, zoeken wij op basis daarvan en in overleg met de betrokkenen publiciteit. Ter ondersteuning van praktische hulpvragen houden wij een overzicht bij van mogelijk nuttige inzichten en organisaties, en beraden we ons op publicatie van de verzamelde inzichten via de website en/of een nieuwsbrief.

2. Ontwikkelen van een keurmerk “Offline Moet Kunnen” voor offline en online vrijheid

Ons valt op dat veel organisaties meeliften op digitale technologieën en ontwikkelingen waarmee zij stapje voor stapje, bedoeld of onbedoeld, afbreuk doen aan de mogelijkheid van mensen om probleemloos offline en ongedwongen online mee te doen. Wij gaan daarom werken aan een keurmerk en zelfbeoordeling met als doel deze organisaties te helpen positieve veranderingen door te voeren en zichtbaar te maken dat zij ervoor instaan dat mensen offline en ongedwongen online welkom blijven.

3. Samenwerking zoeken en krachten bundelen met verwante (maatschappelijke) organisaties.

Er zijn al veel (maatschappelijke)organisaties die de zorg van digitale uitsluiting met ons delen. Zij zetten zich in, elk vanuit hun eigen prioriteiten en deskundigheid, om onze vrijheid online en offline te verdedigen of terug te winnen, en mensen te ondersteunen in hun persoonlijke strijd voor die vrijheid. Er is echter ook veel versnippering. We gaan op zoek naar meer verbinding.



Manifest Offline Moet Kunnen © 2025 by Initiatiefnemers Manifest Offline Moet Kunnen is licensed under CC BY-SA 4.0. To view a copy of this license, visit https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/